
Nga Arben Malaj
Premisat qe ne Shpirag, por jo vetem ne Shpirag te gjenden rezerva te medha natyrore nga nafta, gazi por edhe pasuri te tjera po behen me te medha dhe perdite me te aferta.
Interes ka konferenca per shtyp e Shell. Vetem ajo mund te saktesoj rezervat, kohen e komercializimit te tyre dhe pjesen respektive te fitimeve te ndara midis Shqiperise dhe Shell.
Nqs do te vertetohen pritshmerite per sasite potenciale - sfida e pare eshte ndarja e te ardhurave midis Shqiperise dhe kompanive koncensionare.
Sfida e dyte eshte manaxhimi i ketyre te ardhurave nga nje fond i vecante dhe diversifikimi i investimeve te ketyre fonde me norma te larta fitimi/kthimi.
Psh fondi sovran norvegjez investon ne mbi 9000 kompani dhe realizoj per kete vit nje norme fitimi rreth 10%.Sfida e trete eshte perdorimi i te ardhurave te ketij fondi ku prioritet eshte rritja afatgjate e qendrueshmerise financiare te vendit.Psh Fondi sovran norvegjes synon te garatoj qendrueshmerine financiare te skemes se pensioneve per rreth 35 vite.
Kjo eshte prioritaret edhe per Shqiperine ku deficiti i skemes se pensioneve eshte rreth 45% ose rreth 450 milion dollare ne vit.
Sfida e fundit ka te beje me mireqeverisjen e vendit qe nenkupton qe pavaresisht nga ky burim potencial i madh, nuk duhet te cenohen sado pak rregullat e arta te manaxhimit ekonomik dhe financiar te vendit.
Ideja e "bollekut" te burimeve financiare nuk duhet te ushqejne asnje ide apo perpjekje keq perdoruese te burimeve njerezore, sociale, financiare dhe sidomos te burimeve natyrore.
Kujdes shoezimet e pakujdesshme nga euforia e burimeve te pashterme duhet te bejne edhe individet, bizneset dhe ne vecanti qeverite.